Τι σημαίνει χυδαιότητα στην λογοτεχνία; Υπάρχει καν τέτοιο πράγμα, χυδαίο ποίημα ή πεζό, αν το αισθητικό επίπεδο του λόγου είναι αναντίρρητα υψηλό; Οι Αρχαίοι, Έλληνες και Λατίνοι, τέτοια ζητήματα δεν είχαν, απόδειξη μέγιστη ο Αριστοφάνης. Οι Νέοι Χρόνοι όμως ναι, και με το παραπάνω. Η ηθική των εκκλησιών, ο αστικός πουριτανισμός ακόμη περισσότερο, άσκησαν όπως ξέρουμε βία λογοκριτική έως πρόσφατα. Ευτυχώς, οι λαϊκοί πολιτισμοί ως επί το πλείστον έμειναν αμόλυντοι και ελευθερόστομοι.
Το παρακάτω ποίημα του Κάτουλλου επί αιώνες παρουσιαζόταν με τους δυο τουλάχιστον πρώτους στίχους του λογοκριμένους. Στην καλύτερη περίπτωση όσοι το απέδιδαν στη γλώσσα τους τους τύπωναν αμετάφραστους. Το παραθέτω στο πρωτότυπο και σε δική μου απόδοση, ευελπιστώντας ότι ο σημερινός αναγνώστης δεν θα σκανδαλιστεί.
~.~
Paedicabo ego vos et irrumabo,
Aureli pathice et cinaede Furi,
qui me ex versiculis meis putastis,
quod sunt molliculi, parum pudicum.
Nam castum esse decet pium poetam
ipsum, versiculos nihil necesse est,
qui tum denique habent salem ac leporem,
si sunt molliculi ac parum pudici
et quod pruriat incitare possunt,
non dico pueris, sed his pilosis,
qui duros nequeunt movere lumbos.
Vos quod milia multa basiorum
legistis, male me marem putatis?
Paedicabo ego vos et irrumabo.
~.~
Α, θα σας πάρω πίπα-κώλο και τους δυο,
Αυρήλιε και Φούριε ψωλαρπάχτρες,
που για τους στίχους μου τους τολμηρούς
ξετσίπωτο με λέτε και βρωμιάρη!
Είναι σωστό ο ποιητής να ’ν’ ηθικός,
όχι όμως κατ’ ανάγκην κι ό,τι γράφει.
Γιατί έχουν χάρη οι στίχοι οι πιπεράτοι,
αυτοί που ’ναι λιγάκι αδιάντροποι
κι ανάβουν όσους τους διαβάζουν ‒
κι όχι τ’ αγόρια μόνο, αλλά κι εσάς
γερόντια τριχωτά που καν δεν σας σηκώνεται!
Τι, επειδή για χίλια γράφω χάδια και φιλιά
νομίσατε πως είμαι πισωγλέντης;
Α, θα σας πάρω πίπα-κώλο και τους δυο!
