
`
Τρις
Πέτρινους βρέχει πετεινούς
με τα λειριά τους πνίγονται
αίνιγμα πορφυρό στα χείλη
ναυαγισμένων ποιητών
κι ούτε κανείς γνωρίζει
πότε τρις θα λαλήσουν πλέον
`
*
Συνοπτικές διαδικασίες
Στους δασκάλους που μίσησα
Κουτσουρεμένο κρανίο
ως τον αστράγαλο
μασουλάει τη γλώσσα
με τις λάμες των οστών του
γδέρνει τη ράχη της ψυχής
που η λέξη ανατινάζει
Η ιδέα χλιμιντρά
κόβει το λώρο
και προδίδει την αρχή της —
Ένας αυτόχειρας χασάπης
`
*
Μονοσάνδαλος
Ο νεκρός ταράσσεται απʼ το θόρυβο
που μια μικρή πυγολαμπίδα
στην αποσύνθεση αναδεύει
είτε από έλλειψη πίστης
στην απώλεια
είτε από υπερβολική ελπίδα
στην επιστροφή του απωθημένου
Ύστερα ορθώνεται
την κάσα περιφέρει μονοσάνδαλος
εκλιπαρεί για το άλλο του σανδάλι
γονυπετής σʼ αστραφτερά νυστέρια
που ακονίζουνε τις γάγγραινες
`
*
Ρομαντικό
Βρέχει πανσέληνα μεδούλια
Στων πίλων τα κεφάλια απλωτές
Λερώνουν σελήνη στα παλτά
Κυανόχρωμος πορεύεσαι
Με τα παπούτσια σου στη χόβολη
στον κεντρικό υπόνομο
της πόλης εθεάθης
Έβαλα την ακτινογραφία σου
κορνίζα κι όταν κοιμήθηκα
είδα πως στο νεκροτομείο
έμπαινες με στάχτες μελιστάλακτος
ρωτούσες τον ιατροδικαστή
αν είσαι απόβρασμα ή πτώμα
`
*
Μετάlipsi [Απόσπασμα]
1.
Η νύχτα κρημνίζεται έξω απʼ το παράθυρο με τον ήχο από εθελούσιες ψιχάλες νʼ αλυχτούν σε δρώμενα σκουριάς πάνω στα κάγκελα του μικρού μου φτωχικού Αιώnα στο μπαλκόνι Ορθώνομαι από τρόμο όραμα κοιμισμένο ανάσκελα σε πάπλωμα Χωρίς νʼ ακούω παρά μόνον έναν απόηχο από σένα Που συνορεύεις εκρηκτικά ενύπνια σε πράγματα, πράξεις, εξαγγελίες, ραμφίσματα αρχαγγέλων, συλλήψεις ηρωικές, αναρροφήσεις έρωτα Άσφαχτου ακόμη από τον ηδονικό νικέλινο σπασμό ενός φιλιού Που μʼ αραβουργήματα η Μνήμη τη γλώσσα κεντημένη πλημμυρίζει Όρθια σε Στύση Εκμαυλισμένη μες στην κόπωση Από τους μώλωπες μιας θείας κοινωνίας:
Πάνω σε κείνο ακριβώς το
lάβετε φάgετε
εντοπίστηκε η ατυχής
εκπυρσοκρότηση σarκίων
Και στο επʼ ώμου ντραπήκαμε οικτρά για τα ωμά τα ερωτικά τα κρεμασμένα απʼ τη λαβίδα του ιερέως Κι εκείνος μας λυπήθηκε Κι απελπισμένος κραύγαζε: Θεοί και Δαίμονες προσέλθετε εις τον Οίκον του Κυρίου με απλότητα Και με τις μαυροφορεμένες χήρες σας παρέα και τους κουτσουρεμένους σας πατέρες στα δεκανίκια της απόλαυσης μιας άπνοιας ερώτων Και με τα ψόφια αρσενικά ή θηλυκά ή κι ερμαφρόδιτα Που τρίβουν της οιμωγής τους το δοξάρι Κεντρίζοντας τη μέλισσα Που δεν περνά η μέλισσα έτσι όπως τρέχουνε τα αιχμάλωτα μελλούμενα στο χαλασμένο σπόρι του καυλού σας Ή… (βροnτοφώναξε τόσο που ευνουχίστηκε η χορδή τσιρίζοντας εξέγερση) Εάν δεν σας βαραίνει ο δρόμος σας Σύρτε με χαλινό οικόσιτο ως εδώ τους νιόβγαλτους βλαστούς σας:
τα όσα Lιμασμένα από θηlή βλeμμα
κι από τη hειραγώγηση ενός χαdιού
σπαργανωμένου με φωnήεν
σε αρχέgονα ερυθiματα
Θα ψάllω εγώ για την ανάπαυση
Κι εμείς γυρίσαμε το βλeμμα ένα γύρω έτσι αποκολλημένοι απʼ τα δικά μας σοmατa και στρεβλωμένοι εκτός των Όπως ανάλαφρες μεμβράνες ο ένας μες στον άλλον Kι αναμασούσαμε εκστατικά μια χρυσοπράσινη παράνοια στην άκρη της λαβίδας Έτσι ρέαμε φως ανάμεσά μας Γιατί κανείς μας δεν μιλούσε καμιά γλώσσα γνωστή στην Οικουμένη Μόνον βουβοί στέργαμε να φλυαρούμε για τα παλιά μας χρόνια Που σʼ έρημους πλέον μαχαλάδες διαλαλούσαν αλαλαγμούς παράφορους για μιαν ασβεστωμένη ήττα πάνω σε πατίνια Πρόθυμη να εκτιναχθεί σε λίγο από σμπαραλιασμένα γόνατα Θρυψαλιασμένους αστραγάλους Στο εύθραυστο να γράψει σε πλάκα ιωδίου
διά το φiloνικείν εις τα οστά των
Που σε ελεύθερη μετάφραση εμβρυακών ασμάτων σημαίνει πως τούτη η εύτολμη αθωότητα των παιδικών κραυγών Που κλαυθμηρίζανε τις μοίρες στα πλακόστρωτα Δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η άτεγκτη υπενθύμιση του ήλιου πως η φαιά ουσία αρμέγεται νωπή στον τοκετό των οδυνών μέσα στην κούφια σύριγγα του ανθρώpου
Αποδράσεις ιερότητας και αφαιρώντας κάθε διαίρεση και ενεργά αγκαλιάζοντας απώλειες απο το μέλλον, έως τις αγάπες!
Χαίρε λόγε
ΧΑΙΡΕ
ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΧΡΥΣΟΧΟΥ
Λόγος πυκνός που ξεδιπλώνεται σε πολλά νοηματικά επίπεδα,γλωσσικός πλούτος με υπερρεαλιστική σημαντική,..αναγνωστική απόλαυση.
Ιφιγένεια, καλή συνέχεια !
Να προσπαθήσετε πολύ στον ρυθμό. Είναι κάτι έμφυτο και πρέπει να σας βγει. Αφήστε τη γλώσσα (που κατέχετε) να κυλήσει πιο απλοικά ή και μουσικά.
Να τα διαβάζετε φωναχτά για να καταλάβετε και τι εννοώ και να εντοπίσετε κι εσείς την έλλειψη αυτή.
Καλά ήταν, Καλή συνέχεια.
Nα ευχαριστήσω τους αναγνώστες για τα καλά και καλοπροαίρετα σχόλια και να κρατήσω το τρίτο σχόλιο που αφορά στο ρυθμό, διότι έχει ενδιαφέρον για συζήτηση. Δεν καταλαβαίνω επακριβώς πώς εννοείτε το θέμα του ρυθμού. Τα κείμενα όχι μόνον τα διαβάζω φωναχτά, αλλά έχω και τη συνήθεια, όταν γράφω να κρατάω με το πόδι το ρυθμό και να τα “γουργουρίζω” Και δεν σας κρύβω ότι μετά το σχόλιό σας τα ξαναδιάβασα φωναχτά. Πιθανολογώ, ωστόσο, το επόμενο: ότι διαβάσατε, κάνοντας παύση στα μικρά, σε κάθε στίχο, και στο εκτενές πεζοποίημα σταματώντας πριν από κάθε λέξη που γράφεται με κεφαλαίο γράμμα. Τα διάβασα κι εγώ έτσι. Με αυτόν τον τρόπο ανάγνωσης δεν υφίσταται καν ρυθμός. Μόνον που δεν είναι γραμμένα για να διαβάζονται έτσι. Έχω καταργήσει εντελώς τη στίξη, γιατί επιθυμώ συνεχή ροή στην ανάγνωση. Το κεφαλαίο γράμμα το υιοθετώ απλώς για να δώσω εννοιολογική έμφαση ή να υποβοηθήσω άλλου τύπου σημεία στίξης που απουσιάζουνκαι όχι για να σηματοδοτήσω έναρξη ύστερα από παύση. Προσπαθήστε να το διαβάσετε έτσι και ακούω την άποψή σας. Όπως και να έχει, ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε.
Σας ευχαριστώ κ. Μίχο για το σχόλιο, το οποίο αφενός το άκουσα με προσοχή, το έλαβα υπόψη και αφετέρου το βρήκα και εποικοδομητικό, διότι είναι εύστοχο.
Θα σας απαντήσω σχετικά όσον αφορά τη δική μου οπτική και τις προθέσεις σε σχέση με τη χρήση της γλώσσας, γιατί μου δώσατε πάτημα για ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Τα «ενώτια» σαφώς και μπορούν να γίνουν σκουλαρίκια, και δε βρίσκω το λόγο, για να μη γίνουν. Θα μπορούσαν όμως να αντισταθούν, εάν οι λόγοι επιλογής τους σε σχέση με το συγκείμενο και τη σημειολογία του ήταν διαφορετικοί.
Δεν είμαι ούτε υπέρ της γλώσσας της γραφειοκρατίας ούτε υπέρ της καθαρεύουσας ούτε υπέρ της δημοτικής. Ούτε υπέρ της λιτής ούτε υπέρ της σπειροειδούς χρήσης της γλώσσας. Είμαι υπέρ της Ελληνικής και του κειμένου.
Η Ελληνική για μένα είναι ενιαία και μου επιτρέπω να «βουτάω», για να αρπάξω κάθε φορά αυτό που με εξυπηρετεί. Για το λόγο αυτό, ακόμη και στα πεζά μου κείμενα, δε θα βρείτε ποτέ ένα ύφος ενιαίο.
Δεν με ενδιαφέρει να μιλήσω εγώ για τα πράγματα, αλλά να αναδυθούν τα πράγματα. Εάν μιλούσα εγώ, το ύφος θα ήταν παντού ενιαίο. Αυτή είναι ολόκληρη συζήτηση, που ελπίζω να δοθεί η ευκαιρία να την κάνουμε κάποια στιγμή.
Να πάρω κάποια παραδείγματα. Το «τρις» θα μπορούσε να γίνει τρεις φορές, αλλά στην περίπτωση αυτή, θα έχανα τον ευαγγελικό συνειρμό της προδοσίας, που είναι το κλειδί στους στίχους αυτούς. Το «εθεάθης» θα μπορούσε να γίνει «σε είδαν», αλλά θα μου στερούσε την ειρωνεία και δευτερευόντως τη «θέα» του υποκειμένου που αφορίζω.
Θέλω να πω ότι, στα κείμενα τα οποία έχετε μπροστά σας, δεν είναι λόγοι εντυπωσιασμού ή δυσκολίας που μου στερούν ένα συνώνυμο. Απλώς δεν με εξυπηρετεί. Ασφαλώς μπορεί κάποιος να θεωρήσει την απόπειρα αποτυχημένη.
Σας μιλώ για τη λογική της επιλογής των γλωσσικών τύπων. Ίσως καταλάβετε περισσότερο τι εννοώ, εάν σας πω ότι τα 3 μικρά ποιήματα αποτελούν μέρος της συλλογής «Αφορισμοί σε μείζονα»: η γλώσσα είναι σκληρή και άκαμπτη, δεν αφήνει να βγει συναίσθημα και το ποίημα είναι «καρφωμένο» : συνεπώς έχετε δίκιο, όταν μιλάτε για μια άμυνα που δεν αφήνει το συναίσθημα να αναδυθεί με μία χαλαρότερη φόρμα στο στίχο ή με ένα άνοιγμα του στίχου που θα οφειλόταν σε ένα «καπέλο» αντί για τον «πίλο». Αλλά ο πίλος ακουστικά με οδηγεί και στον πηλό, που οπωσδήποτε συνηγορεί και στη « λασπολογία » που αναπτύσσεται στο συγκεκριμένο ποίημα. Το καπέλο δεν είναι κακόηχη λέξη, αλλά μου αποσυνδέει τα σημαίνοντα.
Όσο για το πεζοποίημα, ο τίτλος του είναι Μετάlipsi: εκ των πραγμάτων η ίδια η θεματική του με οδηγεί προς την κατεύθυνση της επιλογής πιο λόγιων φράσεων ή λέξεων. Πρωταγωνιστεί ένας ιεροφάντης… Ίσως όμως να εκπλαγείτε, διότι έχετε μπροστά σας ένα απόσπασμα, εάν δείτε στη συνέχεια λέξεις όπως «σαχλαμπουρδέξ» ή «καθίκια», «σώβρακα» και πάρα πολύ απλές λέξεις ή ήχους όπως «ντρινγκ, ντρανγκ» που χρησιμοποιούμε καθημερινά, ενσωματωμένες σε αυτό το εκτενές κείμενο.
Πέραν τούτου, με ενδιαφέρουν οι ήχοι, το δεύτερο επίπεδο της γλώσσας, εξ ου και οι λατινικοί χαρακτήρες. Προσπαθώ να δείξω αυτήν την παράμετρο στον αναγνώστη, η οποία είναι κυρίαρχη στην ποίηση, γίνεται ασυνείδητα και συνηγορεί και στη συγκινησιακή φόρτιση, της οποίας κάποτε δεν είναι εύκολο να γίνει η αιτία αντιληπτή. Άλλη συζήτηση αυτή.
Για παράδειγμα, Το «κρημνίζεται» δεν μπορώ να το αντικαταστήσω ούτε με το « γκρεμίζεται », το οποίο είναι κακόηχο, ούτε με το « πέφτει », το οποίο έχει τη δυναμική της κίνησης αλλά δεν μου δίνει την εικόνα του γκρεμού, ούτε με το « αυτοκτονεί », το οποίο αν και ενεργητικό ως δράση, δεν έχει κίνηση. Ο στίχος επί παραδείγματι « Η νύχτα αυτοκτονεί ή πέφτει έξω απ΄ το παράθυρο » μου φαίνεται αστείος, δεν θα τον έγραφα ποτέ, δεν με ικανοποιεί αισθητικά.
Με ενδιαφέρει η δυναμική κάθε φράσης ξεχωριστά, που η λιτότητα δεν την υπόσχεται πάντα. Δέστε τι έχει γίνει με τους στίχους του Καβάφη που απομόνωσαν. Όσο σπουδαία ποιήματα και να έχει γράψει ο Καβάφης, προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει να κινηθώ προς αυτήν την πλευρά της ποιητικής παράδοσης. Δεν με ενδιαφέρει να στηρίξω το στίχο με το ποίημα. Με ενδιαφέρει να κάνω το αντίθετο και γιʼ αυτό τα μικρά ποιήματα που γράφω είναι πολύ σύντομα και βρίσκω υπερβολικά δύσκολο να επιτύχω το αποτέλεσμα που κάθε φορά επιθυμώ.
Ακόμη και σε έναν λιτό στίχο, θα αναζητήσω την αισθητική στον ήχο, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο. Άλλη συζήτηση αυτή.
Μπορεί και να αποτύχω παταγωδώς…
Eν πάση περιπτώσει, η ιστορία της ποιητικής απόφανσης είναι σύνθετη και οπωσδήποτε όχι δεδομένη. Προσωπικά, πειραματίζομαι, ψάχνω τη φόρμα και οπωσδήποτε διατηρώ και ενστάσεις και αμφιβολίες για τα σχετικά περί ποιήσεως. Και κυρίως για τον εαυτό μου. Η ιστορία της ποίησης είναι η ιστορία που τελειώνει, και αν, όταν κλείσει κανείς τα μάτια του… Πάντως ακούω αυτό που λέτε, δεν το αγνοώ.
Ευχαριστώ για το σχόλιο και για το χρόνο που διαθέσατε για να ασχοληθείτε. Ο διάλογος και η καλή πρόθεση είναι εδώ.
Και, φυσικά, ευχαριστώ το Ποιείν για τη φιλοξενία.