Μπάσταρδο σύμπαν

Μπάσταρδο σύμπαν που με γέννησες

με φόντο μαύρο εξατμίζομαι

από τον πόνο κι απ’ την τρέλα

λιώνουνε καπνίζοντας

οι σάρκες του προσώπου μου

φλογίζεται όλο μου το σώμα

μένουν στο κενό να στροβιλίζονται

τα δόντια μου

αστραφτερά και μαργαριταρένια

Σημειώσεις

Σ’ ένα λεωφορείο της γραμμής S. Συνωστισμός. Ένας τύπος γύρω στα είκοσι έξι, καπέλο μαλακό με μια πλεξούδα στη θέση της κορδέλας, πολύ μακρύς λαιμός σα να του τον είχανε τραβήξει. Κόσμος κατεβαίνει. Ο περί ου ο λόγος αρπάζεται μ’ ένα διπλανό του. Τον κατηγορεί πως τον σπρώχνει κάθε φορά που κάποιος θέλει να περάσει. Τόνος κλαψιάρικος με κακές διαθέσεις. Καθώς βλέπει να ελευθερώνεται ένα κάθισμα, τρέχει και κάθεται.

Δυο ώρες αργότερα, τον ξαναβλέπω στην Κουρ ντε Ρομ, μπροστά στο σταθμό Σαιν Λαζάρ. Είναι μαζί μ’ ένα φίλο του που του λέει: «Πρέπει να ράψεις άλλο ένα κουμπί στο παλτό σου». Του δείχνει πού (στο πέτο) και γιατί.

Η υποκειμενική άποψη

Δεν ήμουν διόλου δυσαρεστημένος με το ντύσιμό μου εκείνη τη μέρα. Πρωτοφορούσα ένα παρδαλούτσικο καπέλο κι ένα παλτό, για το οποίο πολύ καμάρωνα. Μπροστά στο σταθμό Σαιν Λαζάρ συνάντησα τον Χ που προσπάθησε να μου χαλάσει το κέφι, θέλοντας να μου αποδείξει πως το παλτό μου ήταν πολύ ανοιχτό στο πέτο και πως θα ’πρεπε να προσθέσω εκεί ένα κουμπί. Πάλι καλά που δεν τόλμησε να θίξει το καπέλο μου.

Λίγο νωρίτερα, έβαλα όπως έπρεπε στη θέση του ένα παλιοτόμαρο, που το ’κανε επίτηδες να με ξενυχιάζει κάθε φορά που περνούσε κόσμος, ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας. Αυτό συνέβη σ’ ένα από κείνα τα βρωμερά λεωφορεία που πήζουν στη λαϊκούρα ακριβώς εκείνες τις ώρες που είμαι υποχρεωμένος να τα χρησιμοποιώ.

Κι άλλη υποκειμενική άποψη

Ήταν σήμερα δίπλα μου στο λεωφορείο ένα από κείνα τα μυξιάρικα που, ευτυχώς, εκλείπουν σιγά σιγά, γιατί καμιά μέρα θα σκότωνα κανένα από δαύτα. Ο λεγόμενος, ένα τσογλάνι γύρω στα είκοσι έξι, τριάντα, μου την έδινε πολύ, όχι μόνο για το μακρύ λαιμό του σαν ξεπουπουλιασμένης γαλοπούλας, αλλά και γιατί είχε στο καπέλο του αντί για κορδέλα ένα λεπτό μελιτζανί κορδόνι. Α το κάθαρμα! Πόση αηδία μου προκαλούσε! Όπως λοιπόν είχε πολύ κόσμο στο λεωφορείο εκείνη την ώρα, έβρισκα την ευκαιρία, κάθε φορά που στριμωχνόμασταν για να κατέβει ή να ανέβει ο κόσμος, να του χώνω τον αγκώνα μου στα παΐδια του. Στο τέλος μου την κοπάνησε, πάνω που ήμουν έτοιμος να του τραβήξω ένα ξεγυρισμένο ξενύχιασμα. Θα του ’λεγα ακόμα, μόνο και μόνο για να τον φτιάξω, πως το παλτό του ήταν πολύ ανοιχτό στο πέτο.

Η αναπαραστατική λειτουργία της ποίησης

Η δεύτερη ποιητική συλλογή της Ελευθερίας Θάνογλου, που έρχεται δύο χρόνια μετά τις Πέντε εποχές του κόκκινου, φέρει τον αναπάντεχο και ανατρεπτικό για τα ποιητικά δεδομένα τίτλο, αναπαράσταση. Η συγκεκριμένη λέξη προέρχεται από τη θεατρική γλώσσα, τη θεατρική πραγματικότητα και νοηματοδοτεί ακριβώς τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της δραματικής – θεατρικής πράξης. Είναι βέβαια γνωστό ότι η ποίηση απέχει, εν πολλοίς, από το θέατρο ως προς τον τρόπο, τα μέσα και τη στόχευση, πολύ περισσότερο από την πεζογραφία που βρίσκεται, εκ φύσεως, εγγύτερα στη θεατρική τέχνη και τεχνική. Δεν είναι λίγες, όμως, οι φορές, που η προσέγγιση και η αλληλοδιείσδυση ποιητικής και δραματικής τέχνης πραγματοποιείται με ιδιαίτερη τόλμη και ευαισθησία οδηγώντας σε άκρως ενδιαφέροντα καλλιτεχνικά αποτελέσματα. Κάτι τέτοιο συνέβη και στην περίπτωση της Θάνογλου. Γιατί το σύνολο των ποιημάτων της συγκεκριμένης συλλογήςσυνέχεται από έναν θεατρικό προσανατολισμό στο μέτρο που υιοθετείται η μονολογική ποιητική έκφραση, στοιχείο που προσιδιάζει σε μία πάγια θεατρική τεχνική, τον μονόλογο. Δεν πρόκειται απλώς για την γνωστή στην ποίηση αυτοαναφορικότητα, την δεδηλωμένη δηλαδή πρόθεση του συγγραφέα να μιλήσει σε α΄ ενικό για τον τρόπο με τον οποίος αντιλαμβάνεται ο ίδιος τον εαυτό του και τον κόσμο. Γιατί η ποιήτρια εκκινεί μεν από την αυτοαναφορικότητα, ως διάθεση και τρόπο, πλάθει όμως ένα προσωπείο, το δικό της προσωπείο, με το οποίο απευθύνεταιείτε στον εαυτό της,είτε στο αγαπημένο πρόσωπο και, κατ’ επέκταση, στον αναγνώστη ο οποίος μετατρέπεται σε θεατή των εσώτερων σκέψεων και λογισμών της ποιήτριας.