Βάγγέλης Κολώνας

Ο Βαγγέλης Κολώνας με προσκαλεί σ’ ένα αόρατο κονσέρτο για πιάνο αισθησιακών αισθημάτων. Σολίστ ο ίδιος. Με παπιόν. Τόσο ερωτικός όσο καμιά από τις συναδέρφους του. (Ο Βαγγέλης είναι ηθοποιός – σκηνοθέτης -συγγραφέας). Τόσο ερωτικός που μπροστά του ντίβες του θεάτρου και λαϊκές κομμώτριες που σέρνουν συνοικίες από καψουράκια, μοιάζουν σταφιδιασμένα μουνιά μπροστά του. «Μπροστά του οι ζωντανοί μοιάζουν ξόανα» έγραφε ο Κώστης Παπαγιώργης σε μια άλλη περίπτωση, εντελώς διαφορετική.
και εγώ λαϊκός άντρας με το σκεπάρνι στους ώμους, και ανοιχτό πουκάμισο, μοιράζω σκεπαρνιές σε δήθεν λαϊκές ποιήτριες (κάποιες εξ αυτών με περιοδικό), που το παίζουν μάγκες. μάγκες και χωρίς εφημεριοπεριοδικά έστω και ως ανάγνωση. και από κάποιο σημείο και μετά η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο, αυτό είναι δοσμένο. και το λέω εγώ ο φύση και καταγωγή λαϊκός. πίπες στην μέση του δρόμου, παρτούζες πίσω από νταλίκες ή μέσα σ αυτές, όπερα σε βελούδινα υπόγεια πρέζα και τσιφτετέλια σε ρετιρέ και μεζονέτες, κάπνισμα οπίου με γαύρο στην σχάρα και ρετσίνα. όλα ισάξιες γνώσεις, οδηγός προς τον ουμανισμό….τον ανθρωπισμό του έρωτα….

`

Η συνέντευξη του Γιώργου Σεφέρη θα γίνει από τον δημοσιογράφο Κώστα Σερέζη (1) στις 15 Απριλίου του 1970 εν μέσω Χούντας στην Ελλάδα. Δόθηκε για την κυπριακή εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» και δημοσιεύτηκε αργότερα στο βιβλίο του Κώστα Σερέζη όπου συγκέντρωσε τις δημοσιεύσεις της στήλης «Επικαιρότητες», που διατηρούσε στην κυπριακή εφημερίδα (Αργώ, Λευκωσία 1971). Πριν τη συνέντευξη αυτή μεταξύ τους είχε γίνει ακόμη μία συνάντηση στις 5 Νοεμβρίου 1969 και για αυτό το τίτλος της είναι «Με τον Γιώργο Σεφέρη Β΄». Πρόκειται για μία από τις πιο άγνωστες συνεντεύξεις του νομπελίστα ποιητή περίπου ενάμιση χρόνο πριν τον θάνατό του (20.9.1971). Διατηρήθηκε η ορθογραφία της εποχής και απλώς διορθώθηκαν κάποια προφανή τυπογραφικά λάθη.

`

«Τώρα καλύτερα να λησμονήσουμε πάνω σε τούτα τα χαλίκια
δε φελά να μιλάμε
τη γνώμη των δυνατών ποιός Θα μπορέσει να τη γυρίσει;
ποιός Θα μπορέσει ν’ ακουστεί;
Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά
των άλλων»
Γιώργος Σεφέρης
(απόσπασμα από τη «Σαλαμίνα της Κύπρος», Νοέμβρης 1953)

`

*

Με τον Γιώργο Σεφέρη Β΄

Ο Γιώργος Σεφέρης συμπλήρωσε πρόσφατα 70 χρόνια ζωής. Το γεγονός τιμήθηκε ιδιαίτερα από αθηναϊκές εφημερίδες που αφιέρωσαν πολλές στήλες τους στον μεγάλο Έλληνα ποιητή, την προσφορά και το έργο του. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Αθήνα είχα την σπάνια ευκαιρία να συναντηθώ με τον Γιώργο Σεφέρη, στο σπίτι του. Παρά την εντύπωση, πραγματική άλλωστε, που επικρατεί ότι ο ποιητής δεν δέχεται εύκολα επισκέψεις, μόλις τον πήρα τηλέφωνο μʼ απάντησε οικεία μʼ εκείνη την αργή, βαθυστόχαστη φωνή του, θυμήθηκε την συνάντησή μας στην Κύπρο το περασμένο φθινόπωρο και πρόθυμα δέχτηκε να ξανασυναντηθούμε την επόμενη μέρα.

Ο Κώστας Ρεούσης αμύνεται προτάσσοντας το τελευταίο του βιβλίο,«Lairrealidadsubmarina». που κυκλοφόρησε στην Ισπανία τον Μάιο του 2017, φωτογραφία Χάρης Παναγιώτου

1. Εάν η τριανταφυλλιά δεν είναι άγρια ανήκει σε κήπο πουτάνας.

2. Ούτε ένας στίχος δεν περιμένει απλήρωτος.

3. Το γράμμα άλμακρύπτεσθαιφιλεῖ.

4. Πρέπει να προσβάλλω τους διαπιστευμένους με την παρουσία.

5. Της Λευκωσίας τα παλαιά αρχοντικά είναι ωσάν μπορντέλα ληστρικά.

6.Όταν τα χελιδόνια κατοπτρίζουν με τις νυχτερίδες τα περιστέρια κουρνιάζουν.

7.Η νήσος είναι ειρκτή κι ο κόσμος αστροθάλασσα.

8.Οι αδολέσχες της ελληνικής ποίησης ας μας αδειάσουν τη γωνιά.

9. Μες στη στροφή του στίχου τοποθετώ το γράμμα κι εκπυρσοκροτώ το ποίημα.

10. Σας έχω σιχαμένους, κιʼ ἐκεῖἦτανἓνας τόπος.

11. Οι φιλολογικοί περιφερειακοί κοπρίτες αδυνατούν να συλλάβουν έναν πυρηνικό συμπαντικό ποιητή.

12. Πρέπει να ίπτασαι να μεταλάβεις τη γεωμετρία τούτου του τόπου.

13. Το ρήμα μυστικεύω παραλλήλως χρωματίζει.

14. Στη χαρτογράφηση του τείχους τα υλικά κινούνται.

15. Από ένα περίπτερο ο κόσμος του παιδιού.

16. Το γράμμα που εκπέμπει το τζιτζίκι δεν ακούγεται στη λέξη.

Σημείωση: Αφορισμός 3-Ηράκλειτος & Αφορισμός 10-Σολωμός.

Από παιδί, πάντα αισθανόμουν πως εντός του σώματός μου, περιδιάβαινε ένα άλλο, εντελώς άγνωστο σε μένα, σώμα. Ένα σώμα, αδιευκρίνιστου, ακαθόριστου φύλου, τ’ οποίο είχε εγκλωβιστεί χωρίς τη δική του θέληση,δίχως να γνωρίζει το γιατί, απλά, έπεσε μέσα στην δική μου χοάνη και πάλευε να γαντζωθεί, ν’ αναρριχηθεί στα τοιχώματα της ψυχής μου, για να μπορέσει ν’ αναδυθεί στην επιφάνεια, έτσι που να δηλώσει την παρουσία του,(να βροντοφωνάξει την ύπαρξή του), στον εξώτερο κόσμο. Ήθελε να βγει απ’ τον εσώκοσμο μου, να λάβει χώρο δράσης και δημιουργίας, μετά και πέρα αυτού.
Τον αισθανόμουν πάντα! Η ανάσα του, προηγείτο της δικής μου. Ο χτύπος της καρδιάς του, αντηχούσε πριν τον χτύπο της δικής μου. Τις νύχτες που κοιμόμουν, εκείνος ξαγρυπνούσε συλλέγοντας εικόνες κι εμπειρίες,από την περιορισμένη σ’ έκταση πραγματικότητα κι απ’ τ’ απεριόριστα φαντασιακά δεδομένα, κι όταν ξυπνούσα το πρωί, μου τα έστελνε ανάμεσα στα βλέφαρά μου, ως μαγνητικά πεδία δυσνόητα, σαν εικόνες κάποιου κολλάζ το οποίο θα έπρεπε εγώ να συναρμολογήσω. Μα χωρίς εγώ να μπορώ να γνωρίζω περί τίνος επρόκειτο,περί του ποιος ήταν ο αποστολέας των αλλόκοτων αυτών εικόνων και γιατί μου τις είχε αποστείλει, για πολύ καιρό, δεν έδινα καμιά σημασία, το εναντίον, τις έθαβα μες στ’ αυλάκια της μνήμης, -στης λήθης το εκτόπλασμα-, και συνέχιζα να προσπαθώ να ζήσω εντός μιας ζωής που δεν είχε φτιαχτεί από εμένα και δεν ήταν για εμένα.

«Η ποίηση δεν θυμώνει ποτέ, θλίβεται μόνο όταν την εκμεταλλεύονται και τη χρησιμοποιούν ορισμένοι ως όχημα για τις δικές τους φιλοδοξίες»

`

Με πένα που γνωρίζει καλά πώς να μετατοπίζει όνειρα και να υφαίνει το χρόνο μέσα από τις λέξεις, η Αλεξάνδρα Γαλανού αποτελεί μια από τις πλέον αντιπροσωπευτικές φωνές στη σύγχρονη ποίηση της Κύπρου. Γεννήθηκε στη Λάρνακα, αλλά εργάζεται και διαμένει στη Λευκωσία. Σπούδασε Κοινωνιολογία στη Νέα Υόρκη και ειδικεύτηκε στην Κοινωνική Ψυχολογία. Το 1996 εκδίδει την πρώτη της ποιητική συλλογή «Ανάμεσα στο ζαφείρι και το γήινο», εκδόσεις Σμίλη. Ακολουθούν οι ποιητικές συλλογές «Συγκάτοικοι του Ορίζοντα» (Σμίλη, 2000) και «Στις γωνιές των Λέξεων» (Σμίλη, 2008), οι οποίες έχουν μεταφραστεί και στα Γαλλικά («Cohabitants de lʼ horizon», Editions Praxandre-Institut dʼ Etudes Neo-Helléniques de lʼUniversité Nancy 2, 2004 και «Dans les Recoins des Mots», Editions Circé 2013). Το 2003 η ποίησή της βραβεύεται από το Ινστιτούτο Πολιτισμού με το Βραβείο Ποίησης Κώστα Μόντη. Είναι μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, του PEN Κύπρου και της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Γαλλικά, Ιταλικά (δίγλωσση ποιητική συλλογή “Visitatore dʼ un giorno”, Edizioni La Zisa 2014 – Nostos Poesia), Αγγλικά, Γερμανικά, Βουλγαρικά και Τουρκικά. Το τελευταίο της ποιητικό εκπόνημα «Παρενθέσεις και Εισαγωγικά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι.

`

1. «Έχει πολλά παράθυρα η ποίηση» λέει ένας στίχος σας στο ποίημα «Τα Παράθυρα», που ανήκει στην τελευταία σας ποιητική συλλογή «Παρενθέσεις και εισαγωγικά», εκδόσεις Μελάνι. Ποιο παράθυρο θέλατε πρωτίστως να ανοίξετε μέσω αυτής, κυρία Γαλανού;
Η ματιά του ποιητή ανοίγει πολλά παράθυρα εσωτερικά και εξωτερικά. Μέσα από μια πορεία αυτογνωσίας , γράφοντας γνωρίζεις κόσμους που δεν ήξερες ότι υπήρχαν μέσα σου και γύρω σου. Έτσι συνεχίζεις να ανοίγεις παράθυρα και να γράφεις ποιήματα…

2. «Καθώς η μέρα προχωρεί/ περιστέρια που περνούν/τσιμπολογούν το ποίημα. Του αφαιρούν τα φωνήεντα/ και όλα τα θαυμαστικά». Ποια είναι η διεργασία που συνήθως ακολουθείτε προκειμένου να γράψετε ένα ποίημα;

Πιστεύω ότι είναι δύσκολο να συγκεκριμενοποιήσεις την εσωτερική διεργασία της έμπνευσης και της γραφής. Όταν έχεις την ποίηση μέσα σου, η έμπνευση είναι κομμάτι της ζωής σου, κομμάτι της ψυχής σου για να είναι αυθεντική. Ο αναγνώστης αυτής είναι και λαθραναγνώστης της ψυχής σου. Η διεργασία της ποιητικής γραφής είναι επίπονη. Είναι μια πορεία αυτογνωσίας με λυτρωτικά στοιχεία πολλές φορές. Η έμπνευση είναι στιγμιαία και πηγαία, υπάρχει ένα ερέθισμα ως αφετηρία αλλά από εκεί και πέρα το ποίημα το δουλεύεις, επεξεργάζεσαι τη δομή του, οι λέξεις σε τυραννούν και τις τυραννάς μέχρι να νιώσεις ότι έχει πάρει την τελική του μορφή κι ακόμη και τότε μπορεί να νιώθεις ότι το ποίημα δεν τελείωσε ακόμη.