Το ΠΟΙΕΙΝ εύχεται σε όλους τους συνεργάτες, αναγνώστες και φίλους του

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!

Επανερχόμαστε με νέες δημοσιεύσεις, τη Δευτέρα 24 Αυγούστου. 

Ο Τζαμίλ μπήκε μέσα στην καμπίνα μου και μου είπε: Κύριε, φαίνονται ήδη τα πρώτα βουνά.

Εγκατέλειψα εσπευσμένα τον εγκλεισμό μου  και πήγα ν’ ακουμπήσω τους αγκώνες μου στην κουπαστή. Τα νερά ήτανε ταραγμένα και γαλάζια ενώ η γραμμή του ορίζοντα  των βουνών της Μαδαγασκάρης φαινόταν να μεταδίδει στο νερό την παγερότητα της σκιάς της. Μόλις που  φανταζόμουνα πως δυο μέρες αργότερα, στο Ταναναρίβο,  θα συναντιόμουνα με τον πρωτεξάδελφο μου  τον Γκιγιέρμο Εμίλιο, και πως έκτοτε θα μου γεννιόταν  απέχθεια ,που με κάνει να τρέμω σύγκορμος , κάθε φορά που ακούω να μου μιλούν για τις ορχιδέες.

Πράγματι, αμφιβάλλω εάν μέσα στο φυτικό βασίλειο υπάρχει πιο όμορφο και σιχαμερό τερατούργημα από τούτο το υστερικό λουλούδι, το τόσο ιδιότροπο, που θα το δείτε κάτω από το σχήμα ενός γκρίζου ρεταλιού να παραμένει πεθαμένο για μήνες και μήνες στα  βάθη  ενός κουκουλιού, ώσπου μια μέρα, απότομα, ξυπνά , απλώνεται κι αρχίζει ν’ ανθίζει ξανά, βαμμένο με τους  πιο ζωηρούς χρωματισμούς.

Εγώ αγνοούσα αυτές τις ιδιαιτερότητες του λουλουδιού, μέχρι που έπεσα πάνω στον Γκιγιέρμο Εμίλιο, εκεί ακριβώς, στην Μαδαγασκάρη.

Έχω πει νομίζω πως ο Γκιγιέρμο Εμίλιο ήταν θηρευτής ορχιδέων. Για πάρα πολύ καιρό αφιερώθηκε στο συγκεκριμένο κυνήγι  στον βραζιλιάνικο νότο• όμως μετά, έχοντας ζητήσει η δικαιοσύνη την  έκδοση του δεν ξέρω κι εγώ για ποιο αδίκημα απάτης, με ένα μεγάλο σάλτο  αποτελούμενο από αναρίθμητους   και μυστηριώδεις ελιγμούς   μετοίκισε στην Κολομβία. Στην Κολομβία πήρε μέρος σε μια εγγλέζικη αποστολή  που σε διάστημα λίγων μηνών θήρευσε δυο χιλιάδες ορχιδέες στα δασώδη όρη της Νέας Γρανάδα. Η αποστολή είχε δαπανήσει πολλά για τον εξοπλισμό της, κι όταν οι Άγγλοι κατέφτασαν στη Μπογκοτά, από τα δύο χιλιάδες τεμάχια, τους είχαν μείνει ζωντανά μονάχα δύο. Τα υπόλοιπα, με μοχθηρότητα, ξεράθηκαν και ο χρηματοδότης της όλης επιχείρησης, ένας λούστρος που ‘χε κάνει πολλά λεφτά, έχασε το μυαλό του από οργή.

Παντελώς πτωχευμένος,  και από πάνω η αστυνομία να τον βλέπει με μισό μάτι, ο Γκιγιέρμο Εμίλιο μετανάστευσε στο Μεξικό, όπου επαίρεται πως εκείνος υπήρξε ο πρώτος που ανακάλυψε το είδος που γνωρίζουμε με το όνομα «ορχιδέα-ζαφορά». Δεν ξέρω τι πάρε-δώσε είχε μ’ έναν ιθαγενή- οι μεξικάνοι είναι βίαιοι άνθρωποι- κι ο Γκιγιέρμο Εμίλιο πήρε των ομματίων του από το Μεξικό με την ίδια σβελτάδα με την οποία την κοπάνησε προηγουμένως από το Ρίο Γκράντε, ύστερα από το Νατάλ, κατόπιν από τη Μπογκοτά και, εντέλει, από το Ταμπίκο. Κάποιες  κακές γλώσσες ψιθύριζαν πως ο πρωτεξάδελφος  Γκιγιέρμο Εμίλιο συνδύαζε την κλεψιά και το κυνήγι, κι εγώ δεν θα πω ούτε ναι ούτε όχι, γιατί το λένε ολοκάθαρα οι Αγίες Γραφές: «Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε·.»

ΤΙΠΟΤΑ ΧΡΥΣΟ ΔΕΝ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ

Το πρώτο πράσινο που έχει η φύση
Είναι χρυσό, μα πώς να μην τ’ αφήσει;
Λουλούδι είναι το πρώιμό της φύλλο,
Μα αρκεί μια ώρα μόνο και το φύλλο
Υποχωρεί· γίνεται φύλλο μόνο.
Έτσι βυθίστηκε η Εδέμ στον πόνο,
Έτσι και το ξημέρωμα τελειώνει·
Τίποτα χρυσό δεν επιβιώνει.

ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑ

Είπε μια φωνή, Κοιτάξτε με στ’ αστέρια
Κι αλήθεια πείτε μου, άνθρωποι της γης,
Οι ουλές σε σώμα και ψυχή απ’ τα νυστέρια
Δεν ήταν ακριβό αντίτιμο ζωής;

Notizen eines Satzzeichens

Die Welt stieg zu seinem Kopf hinunter

hatte schon seine Nachbarn aufgefressen

und rundete sich ununterbrochen

glitt bei jedem Schritt auf dem Rasen ins Rutschen

konnte weder durch die Spalten

noch durch die Risse

und bei jeder Lippenöffnung

ergab sich ein Wort

passend würde es sein

heute, vielleicht, sie, ich, drüben, wollen

Würde sich alles global ansehen

Zumindest global sprechen

Zweifellos einen globalen Schatten verbreiten

In globaler Weise ist alles Vorige

Ein Punkt

Klopft den Wind

dermaßen wie die

unter anderen Menschen Schwebenden

das Ende bilden

«Η γνωριμία με την ποίηση του Ντύλαν Τόμας πηγαίνει μακριά πίσω στον χρόνο, όταν στην τελευταία τάξη του γυμνασίου βρέθηκα στο γνωστό σαν “πατάρι” καφενείο του Λουμίδη μαζί με μια παρέα συνομήλικων κοριτσιών που διάβαζαν ποίηση, κυρίως Ελύτη και Γκάτσο. Και οι δύο κάθονταν στο ίδιο πάντα τραπέζι κάθε μεσημέρι (μαζί με άλλους ποιητές, καλλιτέχνες, διανοούμενους) και μας είχαν δεχτεί στην παρέα τους. Στην Αθήνα είχαν αρχίσει να φτάνουν νέα βιβλία, τα πρώτα μετά τον πόλεμο –Έλιοτ, Λόρκα, Ντύλαν Τόμας– και, αν θυμάμαι καλά, χάρη στον Νίκο Γκάτσο είχα την τύχη να ρίξω μια ματιά στην τελευταία συλλογή του Ντύλαν Τόμας με τον τίτλο Deaths and Entrances (Θάνατοι και Είσοδοι). Ο Γκάτσος, όπως άλλωστε και ο Ελύτης, τον θεωρούσαν ισότιμο και, θα ’λεγα, πιο συγγενικό τους από τον Έλιοτ».

«Παρ’ όλους τους αναρίθμητους μιμητές του, ο Ντύλαν Τόμας δεν δημιούργησε “σχολή”. Οι απομιμήσεις είχαν για στόχο την αναμφισβήτητα λαμπερή επιφάνεια και κατέληξαν σε σειριακές παραγωγές λεκτικών πυροτεχνημάτων. Όμως ο πυρήνας που συγκρατεί το καθένα απ’ αυτά τα ποιήματα, η υπαρξιακή αιτία που νομιμοποιεί τον λόγο, έχει να κάνει με άλλα πράγματα. “Στάση ζωής” θα ’ταν ίσως δύο κατάλληλες λέξεις. […] Στην περίπτωση του Τόμας και μερικών ακόμα ποιητών, η υπαρξιακή αιτία του λόγου βρίσκεται σε στενή σχέση με το κατά πόσο έχει φτάσει κάποιος στο σημείο εκείνο της τέλειας απογύμνωσης απ’ όλα τα προσωπεία που μπορεί να θέσει υπό αίρεση τα πάντα: στο σημείο μηδέν, με όλους τους κινδύνους του, απ’ όπου μερικοί κατορθώνουν να ξεκινήσουν για να “συστήσουν” ξανά τον κόσμο».

Η ΡΙΜΑ ΕΥΚΟΛΗ, Η ΖΩΗ ΔΥΣΚΟΛΗ

Θαμπώνεται η ζωή μου, κι αφού βρέχει

πάω κι εγώ κάτω απ’ το τούνελ εκεί που

είν’ όλα υγρά, χωρίς όμως να βρέχει.

Εδώ μες στ’ άγνωστο το πλήθος, που όλο τρέχει

και πάει να κάνει πράγματα γνωστά

πάω κι εγώ να κάνω πράγματα κοινά.

Από τους άλλους πιο κοινός, δεν ξέρω πού

να πάω με το νωθρό μου βήμα, που δεν θέλει

κοινό να φαίνεται σ’ εμένα μα κι αλλού.

Ξάφνου όταν μια ματιά που ξέρει πού

στο σώμα μου να πάει και δεν το θέλει

με ξυπνά αστράφτοντας – κι είν’ ήδη αλλού.

Μάταια την ψάχνω εγώ σ’ ένα παλιό

σύμπαν που ’χα άλλοτε φίλο καλό.

`

Κι όταν δεν την σκεφτόμουν πλέον άλλο

αντήχησε κάτω απ’ το τούνελ μια όλο μπρίο

φωνή που σκέπασε οτιδήποτε άλλο.

Ήταν μεταθανάτιο, μακρινό αντίο

μεταθανάτιο στην καρδιά μου, όχι μακριά

απ’ ό,τι φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά.

`

*********************************************

`

Ο Σάντρο Πέννα (Sandro Penna, 1906-1977) θεωρείται σήμερα ένας από τους σημαντικότερους ιταλούς ποιητές του 20ού αιώνα και τέσσερις δεκαετίες ύστερα από τον θάνατό του το ενδιαφέρον για το έργο του αυξάνεται σταθερά, ενώ και η κοινότητα των αναγνωστών της ποίησής του γίνεται πολυπληθέστερη, τόσο στην Ιταλία όσο και σε άλλες χώρες, μέσω των μεταφράσεων.

Με δεδομένη αυτή τη σύγχρονη, πληθωρική πλέον, πρόσληψή του, τίθεται το αφετηριακό ερώτημα αν αυτό που κυρίως ελκύει, γοητεύει ή και συναρπάζει τους αναγνώστες του ποιητή Πέννα είναι η απόκλιση ή η παράβαση ως δεσπόζον γνώρισμά του.

Προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα, αξίζει να παρατεθούν και να σχολιαστούν, στη συνέχεια, κάποιες ουσιαστικές κρίσεις για το σχεδόν μόνιμο θέμα της ποίησης του Πέννα, τη λατρεία των αγοριών με άλλα λόγια, για την ομοφυλόφιλη επιθυμία και τον ομοφυλόφιλο έρωτα (ειδικότερα, τον έρωτα ενός παιδεραστή).