Τραγωδία
Κανείς δεν σκέφτηκε να κλείσει φεύγοντας την πόρτα
κανείς δεν σκέφτηκε τον άνεμο που θα ʽρχονταν σε λίγο
κανείς δεν σκέφτηκε τι άφηνε και τι έπαιρνε κοντά του
φύλλα μαχαίρια βλέμματα ή τα τελευταία λόγια
που θα ʽδιναν στην παρεξήγηση ένα τέλος.
Θέλω να σʼ αγαπήσω μα δε γίνεται έχω αργήσει
θέλω να σʼ αγαπήσω όσο δε μʼ αγάπησε κανένας
να σκιστώ για σένα νʼ αλλάξω γειτονιά νʼ αλλάξω στέκια.
Τώρα πελώρια άγνωστα χέρια ασυνείδητα με δέρνουν
τώρα ξαφνικά νερά μου έκλεισαν όλους τους δρόμους
τώρα παλιά τραγούδια λαϊκά βαραίνουν τον αέρα…
Αν θα σε ξαναβρώ δεν ξέρω που θα σε τρακάρω πάλι
σε πόλη ολοκαίνουργια με εναέριους δρόμους
ή σε μοντέρνα ερημιά ή μες το τελευταίο σκοτάδι…
Και θα ʽχω άραγε ακόμα την παλιά καρδιά;
Ποιοι μας αγαπάνε;
Αυτό το καλοκαίρι ποιος θα το πάρει;
Ποιοι μας αγαπάνε;
Κλειστό μαγαζί
κλειστό μαγαζί της αγάπης.
Κι αυτό το καλοκαίρι φέρνει για μένα μπάνια
σʼ αχρησιμοποίητες ακρογιαλιές
θαλασσινά ναπολιτάνικα φαγιά μπύρες ουίσκια
άγρια εκμετάλλευση εχθρών και φίλων
αποκρουστικά ξενύχτια σε ντεκόρ ποιητικά κι ευχάριστα.
Είμαι κουρασμένος πολύ κουρασμένος μέσα
πως θέλετε να το δείτε ανοίξτε με να το δείτε
έχω όμως κουράγιο
αδυνατώ να επιχειρήσω με πνεύμα επιχειρησιακό την ηλικία μου
αδυνατώ να πιστέψω πως αγάπησε έστω κι ένας έως τώρα
αδυνατώ να βρω μια σκοπιμότητα στην τέχνη
εκτός της σκοπιμότητος πως πρέπει να ζήσει κι αυτή
όπως τόσα άλλα ωραία ή χαμερπή αδιάφορο…
Σου λέω:
Θέλω να γείρω… να ξεκουραστώ… να γείρω…
να μάθω πάλι να μετράω τʼ άστρα χωρίς να χάνω και τον ουρανό
να ξαναγίνω θαυμαστής του ηλιοβασιλέματος
να λαχταράω το τσιγάρο ενώ δεν το έχω μάθει ακόμα.
Σου λέω:
Εγώ που αγάπησα τα πάντα πριν να τα γνωρίσω θέλω
νʼ αγαπήσω κάτι επιτέλους που το ξέρω!…
Ιστορίες
Είσαι μέσα σʼ ένα κλουβί. Αλλά δεν είσαι πουλί. Εγώ πότε πουλάω κλουβιά πότε πουλιά πότε καναβούρι πότε δίσκους 78 στροφών ρεμπέτικα και δημοτικά – πρώτες εκτελέσεις.
Ξαφνικά μου ήρθε η φράση: γαλάζιες καναβουριές
ξαφνικά μου ήρθε
ξαφνικά
η βροχή δεν σταμάτα
βρισκόμαστε στο Μεσολόγγι
έχω γνωρίσει εφτακόσιες ποιήσεις που σάπισαν μέσα σε μια βροχή που δε σταματά
εγώ ξέρω το κόλπο.
Όταν ήμουν μικρός κάποιος μεγάλος φίλος μου που αργότερα τον έσφαξαν εκ λάθους μου είπε:
Θωμά
το πέος και το δέος ποτέ δεν πουλιούνται μαζί… Γκέκε;
Γαλάζιες καναβουριές λοιπόν
γαλάζια πέλαγα γαλάζια μάτια λεφτά γαλάζια…
Η ευκολία της ποιήσεως έγινε ανταγωνιστική της δυσκολίας της πέψεως πάσης σαβούρας πάσης καλής κουβέντας πάσης μίξεως μοναξιάς και πάσης μαλακίας
το γαλάζιο εκ πρώτης όψεως είναι ελαφρύ
χρώμα
στο βάθος πλαστογραφεί το γκρι
το γκρι ανεπιτυχής απομίμησις του μαύρου
το μαύρο είναι τα καμένα σπλάχνα του άσπρου
το άσπρο είναι μια μικρή Μάγδα με ερωτηματικά
η Μάγδα είναι κέρατο βερνικωμένο καλαβρυτινό
τα πάντα βερνικωμένα είναι όμως τα κέρατα είναι λίγα
λίγα…
Είσαι κακός! Αρνείσαι τα πάντα. Δεν αφήνεις τίποτε απείραχτο!
Είσαι κομπλεξικός! Πες μου κάτι που είναι καλό! Πες μας έναν που τον παραδέχεσαι!
Τσιτσάνης Καλδάρας Καλδάρας Τσιτσάνης
όταν συμβεί το σοβαρόν
όταν συμβεί στα πέριξ καρδιές να κλαίνε
φωτιές να καίνε
Εσύ
σκοπίμως μένεις μόνη
Εσύ.
Το μαγαζί είχε ατμόσφαιρα πουτανέ
τʼ αρώματα των κοριτσιών έδιναν κʼ έπαιρναν
η ιδέα του χασισιού περιεπλανάτο στον αέρα
το χασίσι περιεπλανάτο από χέρι σε χέρι
στρατηγοί σωφέρ φαντάροι συγγραφείς ηθοποιοί επαγγελματίες φοιτητές υπάλληλοι του ΙΚΑ παίκτες του ΠΡΟΠΟ του ποδοσφαίρου του γάμου και των ιδεών
σαν ένας
έτρωγαν κʼ έπιναν φρούτα φιστίκια φώτα και χαλβά
Με με
τη μου…
Είσαι μέσα σʼ ένα κλουβί.
Είμαι μέσα σʼ ένα πετσί
αλλά καμιά φορά
βγαίνω κʼ έξω
βρε αδερφέ!
Σας φέρνω χαιρετισμούς από το Νικόλαο Σοφιανό τον Πάτερ Κοσμά τον Αλή Πασά το Ρήγα τον Χριστόφορο Περραιβό τον Γιώργη Καραϊσκάκη τον Στρατηγό Μακρυγιάννη τους Υψηλάντηδες…
Είναι καλά και ρωτάν πως τα περνάτε μαθαίνουν νέα σας από την τηλεόραση αλλά δεν τους φτάνει
γράψτε και κανένα γραμματάκι ρε παιδιά…
Να ʽρθουν κι αυτοί!!!
Από κει πάνω; Από κει πέρα; Με τέτοιο καιρό;
Μεταξύ μας: Σας έχουν χεσμένους…
Ο Τσιτσάνης; Δε λέω πως δεν είναι καλός… στο είδος του βέβαια… αν σκεφτεί μάλιστα κανείς πως δεν ξέρει γράμματα… κι ούτε απʼ έξω πέρασε από ωδείο… και χασίκλα! Χριστέ μου, χασίκλα! Μου έλεγε η Μαίρη ότι όταν πριν δέκα χρόνια είχε πάει με τον μπαμπά της και τη μαμά της στο μαγαζί που τραγουδούσε ο Τσιτσάνης…
τ ς
ρ η
α ν
γ ά
ο σ
υ τ
δ ι
ο σ
ύ τ
σ
ε
ο
(η Νταίζη Πασχάκη αφού τελειοποιήθηκε εις το Εθνικόν Ωδείον εγνώρισε σε ένα πάρτυ τον Μιχαήλ Ψαρέλη τον αγάπησε την αγάπησε του έκανε ένα χρόνο την παρθένα της έκανε ένα χρόνο το καλό παιδί που αγωνίζεται να αποκατασταθεί επαγγελματικώς αρραβωνιαστήκαν κράτησαν τους πιο καλούς απʼ τους παλιούς τους φίλους παντρεύτηκαν δεν έκαναν αμέσως παιδί για να χαρούν λιγάκι τη ζωή τους τη χάρηκαν αυτή με τον γαλακτοπώλη της γειτονιάς «ανόητος αλλά έχει σεξ» αυτός στα μπορντέλα των παρόδων της Αχαρνών γκαστρώθηκε η Νταίζη άγνωστον πως ακατανόητον γιατί χώρισαν πριν γεννηθεί το παιδί αυτός παρέμεινε στη δουλειά του αυτή έγινε (καμάρωνε) κατήντησε (έλεγε αυτός που ζήλευε) τραγουδίστρια σε μπουάτ στα 32 της (φλεβίτις κλπ) και έπιασε χάρις εις το πλούσιον ρεπερτόριο της – είχε και ρεμπέτικο…)
ο Τσιτσάνης τραγουδούσε ακόμα
(κάποτε μια κυρία με λεφτά συνέστησε στην Νταίζη να δει τον Τσιτσάνη μπορούσε να του τηλεφωνήσει είναι θαυμάστρια του 20 χρόνια έγινε το ραντεβού στην κουζίνα του μαγαζιού όπου τραγουδούσε ο Βασίλης της μέτρησε τη φωνή μέσα σʼ ένα ντορεμιφασόλ… δεν κάνεις παιδί μου της είπε είναι δύσκολο το επάγγελμα βρες κανέναν νοικοκύρη να φτιάσεις τη ζωή σου δε βλέπεις τα δικά μας χάλια…
Η Νταίζη λίγους μήνες μετά άρχισε να παραδίδει μαθήματα μουσικής σε παιδιά έβγαζε καλό μεροκάματο πήρε και το παιδάκι της μαζί της…
Απʼ τον πρώτο σοβαρό γκόμενο που έπιασε ζήτησε να την πάει εκεί που τραγουδούσε ο Τσιτσάνης… έχουμε γνωριστεί…)
Ο Τσιτσάνης τραγουδούσε ακόμα
εγώ τραγουδάω ακόμα
δύσκολο πράγμα το τραγούδι
πολλοί τραγουδάνε
λίγοι έχουνε φωνή…
(σε συνεργασία με το ιστολόγιο “κενός τίτλος Buy the Ticket, Take the Ride: Hunter S. Thompson on Film move The Las Vegas Abductions divx
“)
«στάσεις στο μέλλον
Ο Θωμάς Γκόρπας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι στα 1935 και πέθανε στην Αθήνα το 2003
Έκανε μια ντουζίνα επαγγέλματα (εργάτης, λογιστής, παλαιοβιβλιοπώλης, βιβλιοπώλης, επιμελητής εκδόσεων κ.α.) πριν και μετά την λεγόμενη δημοσιογραφία.
Επιμελήθηκε δεκάδες περιοδικά και εφημερίδες, έγραψε για τον κινηματογράφο
και δίδαξε σε θεατρική σχολή.
Στη δεκαετία του 50 σύχναζε στο Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας, στη Στοά Μαυρίδη, στο Πατάρι του Λουμίδη και στο Βυζάντιον.
Το 1979 εκπροσώπησε στο Α΄ Διεθνές Φεστιβάλ Ποιήσεως στη Ρώμη»
Έχει γράψει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΚΟΥΛΗΣ σε άρθρο του:
«Φρόντισε να αποδεσμευθεί από τους «καθώς πρέπει» κύκλους της λογοτεχνίας και μάλιστα μέσα από την ποίηση του επεδίωξε να είναι ιδιαίτερα δηκτικός και καταγγελτικός. Είχε τους λόγους του. Η ευθύτητα και η πνευματική του ελευθερία δεν του επέτρεπαν να ενταχθεί στα πνευματικά λόμπυ.
Δε δίστασε να χαρακτηρίσει «τσαρλατάνο» το Σικελιανό, ενώ για τον ποιητή Σεφέρη σε ένα ποίημά του λέει:
[ Ο Σεφέρης επιτέλους πέθανε οριστικά
«στο φέρετρο του ακούμπησε η Ελλάδα»
Αυτός πού ακούμπησε,κανείς δεν λέει…]
Σε ένα ποιήμά του με το τίτλο «Περί ποιήσεως πάλι» δε διστάζει να δηλώσει:
«Βάρναλης ήχος του μέλλοντος από παλιές καμπάνες.
Καρυωτάκης ήχος πόλεως που κοιμάται.
Παλαμάς ήχος τίποτε.
Σολωμός ήχος γιασεμιών.
Εμπειρίκος ήχος που συνεχίζεται μέσα στα ποιήματά μας.»
Η αλήθεια είναι ότι τέτοιες ποιητικές «δηλώσεις» ισοδυναμούν με πατροκτονία, ωστόσο σε ένα ποιητικό λόγο με προγραμματισμένη αντιεξουσιαστική πρόθεση τέτοιες «υπερβολές» είναι αναμενόμενες.
Θεωρείται ο πρώτος Beat ποιητής στην Ελλάδα. Ο λόγος του χωρίς περιστροφές και υπονοούμενα διαθέτει μια ευθύτητα που ενίοτε, ίσως, σοκάρει.
Ήταν από τους πρώτους που έγραψαν για τον Καραγκιόζη και το ρεμπέτικο.»
Υ.Γ. Θυμάμαι το ΠΟΙΟΙ ΜΑΣ ΑΓΑΠΑΝΕ; το είχα αντιγράψει σε ένα κομμάτι χαρτί
και το ανάσαινα κάθε μέρα ένα ολόκληρο καλοκαίρι.
Καλημέρα σας,
Χρήσιμο και κατατοπιστικότατο το σχόλιο του κύριου Τόλια. Η προσέγγιση του Θωμά Γκόρπα στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και στο έργο του Δημοσθένη Βουτηρά, όπως επίσης και άλλων και άλλων είναι ακαριαία, ορθή και το ελάχιστο… αξιοπρεπής (βλέπε το δίτομο από τις πάλαι ποτέ εκδόσεις Σίσυφος).
Με εκτίμηση
Κώστας Ρεούσης
Με συγχωρείτε για το ορθογραφικό λάθος στο σχόλιο 2. Βουτυράς και όχι Βουτηράς.
Σας ευχαριστώ
Κώστας Ρεούσης
Υ.Γ. Προσωπικές ευχαριστίες στον κύριο Μίχο για το σχόλιό του. Μου φτιάξατε εκ νέου τη χολή μου.
Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Γκόρπα και να είμαστε συμπότες και βολταδόροι για ένα διάστημα τριών ετών. Εγώ τότε ήμουν ας πούμε πιτσιρικάς ακόμη. (1990) Η τελευταία φορά που τον είδα, ήταν κοντά στο τέρμα της Ασκληπιού, τραβούσε να τσακωθεί περί ηθικής τάξης και λογοτεχνικής τιμής με έναν γερο-λελέ που το έπαιζε αναρχικός εκδότης και τα σχετικά….
Ήταν έτοιμος, λαϊκός, ετοιμόλογος, αγροίκος και πολύ φιλικός – ένα βουνό από μπάζα που πάνω του φύτρωνε η μαργαρίτα…
Η ποίηση ακόμα κι όταν θυμώνει παίζει, ακόμα κι όταν διδάσκει εξαπατά.
Μ’ αυτό το πνεύμα αναφέρεται στην ποίηση ο Πλούταρχος (αυτός, βέβαια, εννοεί την τραγωδία) αλλά πιστεύω ότι καλύπτει και το πεδίο της γραφής που εμείς χαρακτηρίζουμε σήμερα ως ποίηση.
Το στοιχείο του παιχνιδιού και της μωρίας εμπεριέχεται στον γενετικό κώδικα όλων των έργων τέχνης, μικρών και μεγάλων. Κι όταν απουσιάζουν αυτά τα δύο το έργο τέχνης χωλαίνει.
Ο Γκόρπας ήξερε να ενσταλάζει και το παιχνίδι και τη μωρία στα ποιήματά του. Στις σωστές δόσεις. Γι’ αυτό το έργο του θα έχει πάντα ενδιαφέρον.
O Mαγιακόφσκι έγραψε, λίγο πρίν αυτοκτονήσει, στο “αποχαιρετιστήριο” γράμμα του: ”Παρακαλώ, όχι κουτσομπολιά, ο μακαρίτης τ’ απεχθανόταν”.
Μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε σήμερα ότι o Mαγιακόφσκι δεν είχε κατα νού τις θερμές, δημόσιες αναμνήσεις των ποιητών αλλά τις “πεζές” (γι’ αυτό, όχι σπάνια, κραυγαλέα ποιητικίζουσες και ευτυχώς αδημοσίευτες) αναμνήσεις των κοινών ανθρώπων.
Την φιλαδελφείαν κτησώμεθα
ως εν Χριστώ αδελφοί,
και μη το ασυμπαθές προς τους πλησίον ημών
εκ του κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον
Ο εξαιρετικός Θωμάς Γκόρπας και η χαμένη τίμή της λογοτεχνικής ύλης!!!
Ιδού ένα σχόλιο και μια μη απάντηση δική του:
Περί ποιητικής παραδόσεως
Εγώ αγαπώ τον Κάλβο εσύ το Σολωμό
μάς χωρίζει μια αλλαγή βλέμματος
ή άβυσσος;
Στάσεις στο μέλλον (1992)
Περιγραφή περιεχομένου
Ο ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΗ ΠΟΙΗΤΗ ΘΩΜΑ ΓΚΟΡΠΑ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΚΔΩΣΕΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΤΟΥ. Ο ΙΔΙΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ, ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ.
Περίληψη περιεχομένου
Στη συγκεκριμένη ενημερωτική εκπομπή ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ παρακολουθούμε τη συνέντευξη που παραχώρησε ο ποιητής ΘΩΜΑΣ ΓΚΟΡΠΑΣ στον ΑΡΗ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟ. Μετά τον πρόλογο του αφηγητή, ο Μεσολογγίτης ποιητής μιλάει, από το χώρο του γραφείου του, για τη γενέτειρά του, αναφερόμενος σ αυτήν σαν μία από τις πιο εύφορες λογοτεχνικά περιοχές της χώρας. Ακόμη, αναφέρεται σε άλλους ποιητές του 20ού αιώνα, στη μετα-σουρεαλιστική ποίησή του, στα βιβλία που έχει εκδώσει καθώς και στις επιρροές του. Μιλάει για τις σπουδές του και συσχετίζει το χθες με το σήμερα στη δημοσιογραφία. Κάνει λόγο για την ιδεολογική ένταξή του στο χώρο της αριστεράς και την κατάρρευση του μαρξισμού. Τέλος, αναφέρεται στην ενασχόλησή του με το κίνημα των νέων κινηματογραφιστών αλλά και τον ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ και την παράδοση. Καθ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, παρεμβάλλονται φωτογραφίες από εξώφυλλα βιβλίων του, πλάνα της πόλης του ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, από οικογενειακές στιγμές, και από τα στέκια του ποιητή, ενώ παράλληλα ο ίδιος παρουσιάζει αποσπάσματα έργων του.
Διάρκεια
00:51:33:00
Εδώ: (Από το αρχείο της ΕΡΤ)
http://www.ert-archives.gr/wpasV2/public/p01-info.aspx?titleid=6528&action=mInfo&mst=00:00:00:00
ΟΘωμάς εκτός από μοναδικός ποιητής -θεματολογικά και εκφραστικά- ήταν και ερευνητής του λαικού τραγουδιού, και με τη συνεργασία μου, στις δεκαετίες 1960-70 και αρχές του 80. Σειρά δημοσιευμάτων του καταχωρίστηκαν στα Μουσικά Θέματα του μακαρίτη Τάσου Ψαλτάκη και την Αυγή. Ελπίζω η αγαπημένη του Αρτεμης Θεοδωρίδου να βρει το κουράγιο -έχει τις γνώσεις- και να τα εκδώσει, μαζί με τα άλλα υλικά του θέματος,έστω και στην πρώτη τους μορφή.